Άρθρο του Ειδικού Καρδιολόγου Μάνου Ανεσίδη ΜD, MSc
Τα λίπη παρέχουν στον ανθρώπινο οργανισμό ενέργεια (καύσιμο) και είναι δομικά συστατικά του βασικού στοιχείου της ζωής –του κυττάρου- ενώ αποτελούν τις αρχικές χημικές ενώσεις από τις οποίες βιοσυντίθενται οι ορμόνες και άλλες απαραίτητες ουσίες. Στα λιπίδια του αίματος περιλαμβάνονται κυρίως η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, που συνδέονται με πρωτεϊνες και ονομάζονται λιποπρωτεϊνες.
Η διαταραχή του μεταβολισμού των λιπιδίων οδηγεί σε μεταβολές τόσο της λειτουργίας όσο και των επιπέδων των λιποπρωτεϊνών στο αίμα και έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία αθηροσκλήρωσης. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αθηροσκλήρωσης είναι η συσσώρευση χοληστερίνης στο αρτηριακό τοίχωμα. Πρόκειται για μια φλεγμονώδη διεργασία και τελικά δημιουργείται αθηροσκληρωτική πλάκα, η οποία παρακωλύει την ροή του αίματος.
Προκειμένου τα λιπίδια να διαλυτοποιηθούν και να μεταφερθούν στο υδατικό περιβάλλον του οργανισμού από και προς το ήπαρ χρησιμοποιούν μεταφορικά οχήματα που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες. Κύριο ενδιαφέρον παρουσιάζουν
1. η LDL, που ρόλος της είναι η μεταφορά χοληστερόλης από το ήπαρ προς τους ιστούς -προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του οργανισμού-και άρα τις αρτηρίες, αλλά όταν είναι σε περίσσεια δημιουργούνται αθηρώματα –δηλαδή πλάκες που τις στενεύουν και τις φράσουν («κακή χοληστερίνη»)
2. η HDL, που εκτελεί την αντίστροφη διαδρομή -αποτρέπει την δημιουργία αθηρωμάτων –( «καλή χοληστερίνη»).
Η Δυσλιπιδαιμία διακρίνεται σε πρωτοπαθή όταν είναι γονιδιακής (κληρονομικής) αιτιολογίας και σε δευτεροπαθή όταν είναι απότοκος άλλων παθολογικών καταστάσεων ή και κακής διατροφής. Ανάλογα προς την κύρια διαταραχή χαρακτηρίζεται ως υπερχοληστερολαιμία (αύξηση της χοληστερόλης), υπερτριγλυκεριδαιμία (αύξηση των τριγλυκεριδίων) και μικτή δυσλιπιδαιμία (αύξηση χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων).
Οι πρωτοπαθείς δυσλιπιδαιμίες είναι σπανιότερες από τις δευτεροπαθείς, αλλά παρουσιάζουν συχνότερα σε σχέση με τις δευτεροπαθείς χαρακτηριστικά κλινικά ευρήματα και ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για την εμφάνιση ισχαιμικών καρδιαγγειακών νοσημάτων σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες (3η και 4η δεκαετία της ζωής).
Οι δευτεροπαθείς δυσλιπιδαιμίες σχετίζονται με κακές υγειονοδιαιτητικές συνθήκες καθώς και με άλλα συνοδά νοσήματα όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο σακχαρώδης διαβήτης, το νεφρωσικό σύνδρομο, η παχυσαρκία, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, ή φάρμακα (πχ. Διουρητικά). Οι θεραπευτικοί στόχοι είναι η μείωση της LDL χοληστερίνης, η αύξηση της HDL χοληστερίνης και η μείωση των τριγλυκεριδίων. Η χρήση των φαρμάκων (στατίνες, φιμπράτες κ.τ.λ.), η καθημερινή άσκηση και η σωστή διατροφή έχουν σκοπό να επαναφέρουν τις τιμές των λιπιδίων στα φυσιολογικά επίπεδα. Ο τελικός στόχος είναι να μειωθεί η θνησιμότητα και η νοσηρότητα από καρδιαγγειακή νόσο.
Επιθυμητά επίπεδα λιπιδίων
- Ολική χοληστερόλη: < 200 mg/dL
- LDL: < 130 mg/dL
- HDL (άνδρες): > 40 mg/dL
- HDL (γυναίκες): > 50 mg/dL
- Τριγλυκερίδια: < 150 mg/dL
Τι είναι τα τριγλυκερίδια
Είναι η βασικότερη μορφή λίπους που αποθηκεύεται στο σώμα μας. Τα τριγλυκερίδια αποτελούν ενα μέσο του οργανισμού για να αποθηκεύουμε ενέργεια με αποτελεσματικό τρόπο. Ο λιπώδης ιστός αποτελείται από κύτταρα, τα οποία γεμίζουν με τριγλυκερίδια.Η ποσότητα που χρειαζόμαστε σε τριγλυκερίδια είναι ορισμένη. Τα τριγλυκερίδια παράγονται από τα ίδια τα τριγλυκερίδια της τροφής, από τους υδατάνθρακες της τροφής, τα οινοπνευματώδη ποτά, τα φαγητά με μεγάλη περιεκτικότητα ζάχαρης (γλυκά, κλπ.)
Η αύξηση των τριγλυκεριδίων στο αίμα είναι επικίνδυνη. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αθηρωμάτωση των αρτηριών και για σοβαρές καρδιακές ασθένειες, όπως η στεφανιαία νόσος της καρδίας (στηθάγχη, έμφραγμα μυοκαρδίου και καρδιακή ανεπάρκεια). Εφόσον το ολικό ποσό των θερμίδων που προσλαμβάνονται με την τροφή υπερβαίνει το ποσό που απαιτείται για τις άμεσες ανάγκες του σώματος σε ενέργεια, δημιουργούνται τριγλυκερίδια που αποθηκεύονται σαν λίπος. Δηλαδή, το σώμα μετατρέπει τις θερμίδες που δεν χρειάζεται σε τριγλυκερίδια.
Αυξημένες τιμές τριγλυκεριδίων δεν δίνουν συνήθως κανένα σύμπτωμα. Η εξέταση αίματος πρέπει να γίνεται μετά από τουλάχιστον 12 ώρες νηστεία. H ελάττωση των τριγλυκεριδίων κάτω από 150 mg/dLαποτελεί τον θεραπευτικό στόχο για την υπερτριγλυκεριδαιμία. Περιλαμβάνει αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, και αν χρειαστεί, και φάρμακα.Το πρώτο βήμα είναι η ελάττωση του σωματικού βάρους, η άσκηση και η σωστή διατροφή με χαμηλές ποσότητες σε ζάχαρη και κεκορεσμένα λίπη. Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει επίσης να είναι περιορισμένη.
Αξίζει να σημειωθεί πως η δυσλιπιδαιμία δεν παρουσιάζει ηχηρά συμπτώματα και ειδικά σε ασθενείς με ιστορικό ή και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο απαιτείται πιο ”επιθετική” αντιμετώπιση της διαταραχής. Συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας και ταυτόχρονη χορήγηση άλλων φαρμάκων για συνυπάρχουσες παθήσεις την καθιστά ένα σύνθετο θεραπευτικό ζήτημα που καλείται να αντιμετωπισει ο ειδικός ιατρός.
Ο Ειδικός Καρδιολόγος Ανεσίδης Μάνος ΜD,MSc, είναι Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολης ΑΠΘ με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ
Το ιατρείο του βρίσκεται στη Βετσοπούλου 68 στην Αλεξάνδρεια
Τηλέφωνο: 2333400273 και κινητό: 6909940830
Αφήστε μια απάντηση