Γιατί να κάνω τεστ κόπωσης;/ Του Ειδικού Καρδιολόγου Μάνου Ανεσίδη ΜD, MSc

Το Τεστ Κόπωσης είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την αποκάλυψη καρδιακών παθήσεων που εκδηλώνονται κατά την άσκηση των ασθενών. Όταν υπάρχουν συμπτώματα όπως πόνος στο στήθος ή δύσπνοια τα οποία προκαλούνται με την προσπάθεια, τότε η εξέταση αυτή είναι χρήσιμη για τη διάγνωση πιθανής στεφανιαίας νόσου, δηλαδή πάθησης των αγγείων της καρδιάς. Η δοκιμασία κοπώσεως είναι μια αναίμακτη εξέταση που συμβάλλει στη διάγνωση και παρακολούθηση της στεφανιαίας νόσου. Τα δύο χαρακτηριστικά της δοκιμασίας κοπώσεως είναι η εκτέλεση ελεγχόμενης σωματικής άσκησης και η συνεχής ηλεκτροκαρδιογραφικήπαρακολούθηση του ασκούμενου κατά τη διάρκεια της καθώς και μετά από αυτήν.

Με τη σωματική προσπάθεια, η καρδιά χτυπάει πιο γρήγορα, για να στείλει αίμα στους μυς που δουλεύουν αλλά και στην ίδια. Αν όμως τα αγγεία της έχουν πρόβλημα, τότε η ποσότητα το αίματος που κυκλοφορεί είναι ανεπαρκής με αποτέλεσμα να παράγεται πόνος. Η εξέταση γίνεται με κατάλληλη συσκευή η οποία καταγράφει το ηλεκτρικό σήμα που παράγει η καρδιά κατά τη διάρκεια της άσκησης. Όταν η καρδιά αντλεί εντονότερα αίμα κατά την διάρκεια της άσκησης, η δοκιμασία κόπωσης μπορεί να αποκαλύψει προβλήματα όπως κακή παροχή αίματος στις στεφανιαίες αρτηρίες. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να μην είναι εμφανή στην ήπια σωματική δραστηριότητα. Το τεστ κοπώσεως επίσης βοηθά τον ιατρό να συστήσει στους ασθενείς τον καλύτερο τρόπο φυσικής δραστηριότητας τους. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να μην μπορούν να αθληθούν με φυσική άσκηση, για παράδειγμα άτομα με αρθρίτιδα ή συγκεκριμένες αναπηρίες των άκρων. Σε αυτή τη περίπτωση υπάρχει ένα άλλο τεστ, η φαρμακολογική δοκιμασία κόπωσης, όπου ο ιατρός χορηγεί στον ασθενή φάρμακα που κάνουν την καρδιά να λειτουργεί εντονότερα, όπως κατά την διάρκεια άσκησης.

Η δοκιμασία κόπωσης γίνεται συχνά για να διαφωτίσει το γιατρό σε περίπτωση ανεξήγητων πόνων του ασθενούς στο στήθος, για να γνωρίζει ένας ασθενής πόσο αντέχει η καρδιά του στην άσκηση -όταν έχει προηγηθεί κάποια καρδιολογική επέμβαση, τον καθορισμό των επιπέδων άσκησης στα οποία μπορεί ο καρδιοπαθής να υποβληθεί με ασφάλεια και είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση της φυσικής κατάστασης του εξεταζόμενου.

Πώς γίνεται

Συνήθως το Τεστ Κόπωσης πραγματοποιείται σε ειδικό κυλιόμενο τάπητα. Ο εξεταζόμενος συνδέεται μέσω ηλεκτροδίων με μια συσκευή που παρακολουθεί συνεχώς το ηλεκτροκαρδιογράφημα και με ένα πιεσόμετρο για παρακολούθηση της πίεσης. Στη συνέχεια βαδίζει πάνω στον κυλιόμενο τάπητα, αρχικά με μικρή ταχύτητα και κλίση, ενώ σταδιακά η εξέταση γίνεται δυσκολότερη καθώς ο τάπητας αυξάνει την κλίση και την ταχύτητά του. Κατά την άσκηση αυξάνεται η καρδιακή συχνότητα και η συστολική αρτηριακή πίεση με αποτέλεσμα την αύξηση του καρδιακού έργου. Το φυσιολογικό καρδιαγγειακό σύστημα έχει μεγάλες λειτουργικές εφεδρείες και έτσι αντιμετωπίζει το αυξημένο έργο που απαιτεί η κόπωση χωρίς την εμφάνιση παθολογικών ευρημάτων. Αντίθετα, το καρδιαγγειακό σύστημα των ασθενών με στεφανιαία νόσο έχει μειωμένες εφεδρείες και κατά κανόνα δε μπορεί να αντεπεξέλθει στο αυξημένο έργο που απαιτεί η κόπωση.

Παθολογική (ή θετική) δοκιμασία κοπώσεως θεωρείται η δοκιμασία κατά την οποία παρατηρούνται ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές που είναι ενδεικτικές ισχαιμίας του μυοκαρδίου ή συμπτώματα ύποπτα ή τυπικά για στηθάγχη. Φυσιολογική (ή αρνητική) δοκιμασία κοπώσεως θεωρείται η δοκιμασία κατά την οποία δεν παρατηρούνται μεταβολές στο ηλεκτροκαρδιογράφημα ή συμπτώματα που να μοιάζουν με στηθάγχη. Επομένως τα αποτελέσματα της εξέτασης δείχνουν αν υπάρχει κάποια στένωση των στεφανιαίων αγγείων( αθηρωματική πλάκα), αλλά και σε ποιο βαθμό η στένωση αυτή δημιουργεί πρόβλημα.