ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ posted by

ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ: Τι ήταν τελικά ο Μακεδονικός Αγώνας; (Μέρος Β’)

ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ: Τι ήταν τελικά ο Μακεδονικός Αγώνας; (Μέρος Β’)

Συνέχεια από το Α’ Μέρος (κλικ ΕΔΩ)

Γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος

Ποια είναι η Μακεδονία  που ως πολύφερνη νύφη διεκδικείται από Έλληνες, Βούλγαρους, Σέρβους, Ρουμάνους, Τούρκους, Αυστριακούς;  Με ποια ιστορικά διαπιστευτήρια αυτά τα έθνη διεκδικούν την κοιτίδα του Φιλίππου  και του Μ. Αλεξάνδρου;

Και βέβαια ποιο είναι το εδαφικό αυτό κομμάτι;  Εκτείνονταν άραγε προς Βορράν στα όρια της σημερινής  FYROM; Γιατί όταν  το 1944 ο Γιόζιπ Μπροζ Τίτο δημιούργησε την Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας , ο πληθυσμός της εκπαιδεύτηκε να θεωρεί όλη τη  FYROM ,Μακεδονία ,που της ανήκουν και όλα τα εδάφη της Ελληνικής (της πραγματικής) Μακεδονίας. Το γεγονός πως μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο  η περιοχή ονομάζονταν  VARDARSKA BANOVINA μάλλον δεν τους ενδιαφέρει πλέον.

Δεν ήταν, ούτε βέβαια υπήρξε ξεκάθαρα αυτονόητος ο γεωγραφικός προσδιορισμός του Μακεδονικού χώρου. Οι πληροφορίες για την οριοθέτησή του στηρίζονταν είτε στα γραφόμενα του Στράβωνα  και άλλων αρχαίων γεωγράφων ( με ότι αυτό συνεπάγεται) , είτε ξένων περιηγητών και λογίων οι οποίοι  ανάλογα με τις πολιτικές ή διπλωματικές επιδιώξεις των χωρών τους παρουσίαζαν τα σύνορα αλλά και τους ανθρώπους που κατοικούσαν στη Μακεδονία όπως τους βόλευε. Ακόμα και ο  Henry Noel Brailsford  στο βιβλίο του «Μακεδονία, οι φυλές της και το μέλλον τους» παρόλη τη διάθεση προώθησης της αγγλικής πολιτικής στα Βαλκάνια που αποσκοπούσε στην απόσπαση της Βουλγαρίας από την επιρροή της Ρωσίας  και τη συνακόλουθη εύνοια προς τους «Βουλγαρόφωνους χωρικούς της Μακεδονίας  που ευελπιστεί ότι μπορούν να ζήσουν καλύτερα σε μια αυτονομημένη Μακεδονία»……  γράφει για των γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας.

«Ο ίδιος ο όρος Μακεδονία είναι από μόνος του παραπλανητικός , μια και δεν υπάρχει διοικητική περιοχή που να ανταποκρίνεται είτε στη σύγχρονη Μακεδονία των Βουλγάρων  (sic)  εξεγερμένων , είτε στην αρχαία Μακεδονία των Ελλήνων. Η Μακεδονία περιορίζεται σε τρία Βιλαέτια (επαρχίες) που δεν αντιστοιχούν σε καμιά φυσική διαίρεση, είτε φυλετική, είτε γεωγραφική».

Ο ιστορικός Γιάννης Κολιόπουλος προσπαθώντας να συμπυκνώσει τα προβλήματα οριοθέτησης του χώρου υποστήριξε: « Η Μακεδονία , η αρχαία ιστορικά χώρα όσο και η νεότερη γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή με αυτή την ονομασία , υπήρξε μία από τις πολυσυζητημένες ίσως χώρες του κόσμου.  Επί δύο και πλέον αιώνες από τότε που οι αντιπρόσωποι της επαναστατημένης Γαλλίας εισήγαγαν στη δυτική νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα τις ιδέες και τα συνθήματα που τροφοδότησαν ενίοτε τον εθνικισμό, η αρχαία ελληνική χώρα υπήρξε αντικείμενο ερευνών αλλά και μυθοπλασίας από αρχαιολόγους, ιστορικούς, εθνολόγους, γεωγράφους και ανθρωπογεωγράφους, δημοσιογράφους και πολιτικούς».

Προς επίρρωση των προηγουμένων ,να αναφέρω πως την Άνοιξη του 335 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος σε εκστρατεία κατά των βόρειων βαρβαρικών φυλών Γετών , Τριβαλλών και Ιλλυριών κατέλαβε όλη την περιοχή μέχρι το Δούναβη τον οποίο και πέρασε για να εκμηδενίσει τους Γέτες που είχαν οχυρωθεί εκεί. Ακολούθως στράφηκε Νοτιοδυτικά και κατενίκησε τους Ταυλάντιους και τους Ιλλυριούς  στην πόλη Πήλιον .  Θα έπρεπε λοιπόν να συμπεριλαμβάνονται και αυτές οι περιοχές στην Αρχαία Μακεδονία;;;

Για τους Πανσλαβιστές όμως της Βουλγαρίας όλα αυτά δεν είχαν καμιά σημασία

Στις 23 Οκτωβρίου του 1893 στο σπίτι του Χρήστο Μπαταντζίεφ στη Θεσσαλονίκη ο Χρήστο Τατάρτσεφ, ο Ντάμε Γκρούεφ, ο Πέρε Ποπάρσωφ και ο Ιβάν Χατζηνικολώφ θα ιδρύσουν την  «Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση» (ΕΜΕΟ), ή «Βάτρεσνα Μακεντόνσκα Οντρίνσκα Ρεβολιουτσιόνα Οργκανιζάτσια» (ΒΜΡΟ) , με σκοπό αρχικά την αυτονόμηση της περιοχής από την Οθωμανική κυριαρχία και στη συνέχεια την ένωσή της με τη Βουλγαρία. Η οργάνωση προέταξε το σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες» και ευαγγελίζονταν την αυτονομία και το μοίρασμα της γης στους κατοίκους. Όπως ήταν φυσικό το σύνθημα αυτό συγκίνησε  μεγάλο μέρος του πληθυσμού που αρχικά είδε με θετική ματιά την οργάνωση . Το Βουλγαρικό κράτος όμως για να έχει την πλήρη πρωτοβουλία στην περιοχή θα ιδρύσει το 1895 μια άλλη οργάνωση το «Ανώτατο Μακεδονικό κομιτάτο» (Βερχόβεν Κομιτέτ) το οποίο υπαγόταν απευθείας στη Βουλγαρική Κυβέρνηση και είχε τον ίδιο στόχο , δηλαδή την προσάρτηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία.. Πραγματικός αρχηγός της Βερχόβεν Κομιτετ ήταν ο Στρατηγός Ιβάν Τσόντσεφ προσωπικός φίλος του Τσάρου της Βουλγαρίας Φερδινάνδου. Στην ιδρυτική διάσκεψη της «Βερχόβεν Κομιτέτ» πήρε μέρος και αντιπροσωπεία του Κομιτάτου της Θεσσαλονίκης  και διατρανώθηκε ο συντονισμός των δύο οργανώσεων με βάση τον επιδιωκόμενο σκοπό της τελικής προσάρτησης του Μακεδονικού χώρου στο Βουλγαρικό Βασίλειο. Αργότερα βέβαια η οργάνωση της Θεσσαλονίκης προσέθεσε τον διευκρινιστικό τίτλο «Τσεντράλ Κομιτέτ» προσπαθώντας να δείξει τη διαφοροποίησή της από τους Βερχοβιστές ,αλλά ο απλός λαός ελάχιστα τους ξεχώριζε . Τους θεωρούσε όλους Βούλγαρους. Η αλήθεια είναι πως Τσεντραλιστές και Βερχοβιστές είχαν αρχικά χαλαρό ανταγωνισμό αλλά αργότερα σημειώθηκαν και συγκρούσεις συμμοριών  και δολοφονίες στελεχών και των δύο οργανώσεων .

Βέβαια οι συμμορίες και των δύο οργανώσεων με αρχηγούς είτε ντόπιους Βούλγαρους οπλαρχηγούς είτε κυρίως Βουλγαρους αξιωματικούς με όπλα τη βία , την τρομοκρατία, τον καταναγκασμό, τις δολοφονίες αναγκάζουν τους κατοίκους των χωριών να δηλώσουν πίστη στην Εξαρχία, έτσι ώστε να ιδρυθούν επισκοπές και Σχολεία που θα προωθούν τον εκβουλγαρισμό των γηγενών και κυρίως των «Γραικομάνων».  Η δράση όμως φέρνει αντίδραση και από το καλοκαίρι του 1896 δημιουργούνται τα πρώτα ελληνικά σώματα που δρουν στη Μακεδονία με αρχηγούς τον Μπρούφα, τον Βερβέρη, τον Παπαδήμο, τον Βελέντζα, τον Σαράντη, τον Γούλα Γκρούτα κ.α. με συνολική δύναμη 400 περίπου ανδρών. Όλοι αυτοί οι πρώιμοι Μακεδονομάχοι χωρισμένοι σε ομάδες των 60 -80 ανδρών πέτυχαν να κυριαρχήσουν στην περιοχή από την Πίνδο ως τον Αξιό αποκαθιστώντας την επικοινωνία μεταξύ Μοναστηρίου και Ρουμλουκιού όπως σημειώνει ο γνωστός Γάλλος Ομηριστής  V. Berard  ο οποίος περιηγήθηκε εκείνη την εποχή στη Μακεδονία.

Στις 20 Οκτωβρίου 1896 έγινε στις περισσότερες πόλεις και κωμοπόλεις της Μακεδονίας  το μνημόσυνο των πρώτων πεσόντων  Μακεδονομάχων οι οποίοι ήταν ως επί το πλείστον ντόπιοι  και Δυτικομακεδόνες.

Δυστυχώς ο ατυχής όσο και ανόητος πόλεμος του 1897 ανέκοψε την νικηφόρα πορεία των Ελλήνων της Μακεδονίας καθώς καταρράκωσε το εθνικό φρόνημα και το ηθικό των Μακεδόνων αλλά και όλου του Ελληνικού έθνους.

Πάλι όμως από τη Μακεδονία θα προέλθει η σπίθα εκείνη που θα κινητοποιήσει τις αστείρευτες δυνάμεις του Ελληνισμού. Ίων Δραγούμης και Γερμανός Καραβαγγέλης είναι τα ονόματα αυτών που θα αναλάβουν να αφυπνίσουν και τους υπόδουλους Έλληνες αλλά και το Ελληνικό κράτος που φοβισμένο από την ήττα του 1897 αδρανεί χαρακτηριστικά. Τα πρώτα σώματα όμως υπό τον Καπετάν Κώτα και τον Βαγγέλη Νικολάου Στρεμπενιώτη οργανώνονται και αναλαμβάνουν να στηρίξουν τον Ελληνισμό. Οι Έλληνες της Μακεδονίας έδωσαν πολλούς αγώνες και πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος από το 1897 έως το 1904 που θα αρχίσει πλέον δειλά αλλά σταθερά το ελεύθερο Ελληνικό κράτος να στηρίζει έμπρακτα τη Μακεδονία.

Ο Μακεδονομάχος Αξιωματικός Αθανάσιος Σουλιώτης – Νικολαΐδης  αναφέρει σχετικά « Μόνο μεταξύ του 1897 και του 1904, περισσότεροι από επτακόσιους Μακεδόνες εσκοτώθηκαν για την ελληνική ιδέα».

Στις 9 Μαρτίου 1904 μια τετραμελής ομάδα Ελλήνων αξιωματικών, αποτελούμενη από τους Λοχαγούς Αλέξανδρο Κοντούλη και Αναστάσιο Παπούλα , τον Υπολοχαγό Γεώργιο Κολοκοτρώνη και τον Ανθυπολοχαγό Παύλο Μελά, συνοδευόμενη από τους Ευθύμιο Καούδη, Γεώργιο Περάκη , Απόστολο Τράγα και Γεώργιο Δικώνυμο- Μακρή οι οποίοι ήταν μέλη του πρώτου σώματος που στάλθηκε το 1903 στον Καραβαγγέλη, περνά τα σύνορα και μπαίνει στη Μακεδονία με σκοπό να ερευνήσει την κατάσταση και να κάνει προτάσεις για τον τρόπο διεξαγωγής του αγώνα. Οι τέσσερις αξιωματικοί εκτέλεσαν την αποστολή τους και κατέθεσαν τις προτάσεις τους. Άσχετα αν υπήρξε μια διαφωνία για τον τρόπο συγκρότησης των σωμάτων ,η απόφαση για δημιουργία αντάρτικων ομάδων και την ένοπλη αντιπαράθεση με τα Βουλγαρικά σώματα, είχε παρθεί

Το αποκορύφωμα όμως θα έρθει όταν στις 13 Οκτωβρίου 1904, ο Παύλος Μελάς θα σκοτωθεί στο χωριό Στάτιστα (σημ. Μελάς) μετά από σύγκρουση με τουρκικό απόσπασμα. Σε μικρό χρονικό διάστημα η απήχηση του θανάτου ενός ευπατρίδη νεαρού αξιωματικού ,ο οποίος εγκατέλειψε τη σιγουριά και τις ανέσεις της μεγαλοαστικής κοινωνίας, στην οποία ανήκε ,για να αγωνιστεί και τελικά να θυσιαστεί για τη σωτηρία της Μακεδονίας, υπήρξε πρωτοφανής.

Πολλοί αξιωματικοί προσφέρθηκαν εθελοντικά να πολεμήσουν στη Μακεδονία και η ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να στηρίξει έμπρακτα τον αγώνα κατά της Εξαρχία ς και των Βούλγαρων Κομιτατζήδων. Κωνσταντίνος Μαζαράκης , Γεώργιος Τσόντος –Βάρδας ,Δημήτριος Κάκκαβος, Αλέξανδρος Οθωναίος , Ιωάννης Δεμέστιχας, Σαράντος Αγαπηνός , Βασίλειος Σταυρόπουλος, Μιχάλης Αναγνωστακος και δεκάδες άλλοι αξιωματικοί έσπευσαν στη Μακεδονία και έδωσαν νικηφόρα τον αγώνα για την προστασία του Ελληνισμού.

Φαινομενικά αυτός ο «περίεργος, ανορθόδοξος, πολυαίμακτος και άγριος» εκείνος  αγώνας έληξε όταν στις 24 Ιουλίου 1908 ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ δέχτηκε την εφαρμογή του Συντάγματος (Χουριέτ).

Ουσιαστικά  βέβαια δεν έληξε ποτέ καθώς η Βουλγαρία αρχικά αλλά και η Σερβία αργότερα θα διεκδικούν τη Μακεδονία και την Πρωτεύουσά της τη Θεσσαλονίκη.

Τη Θεσσαλονίκη θα διεκδικεί και η μακρινή Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία ως πύλη για τη Μεσόγειο μιας και ελέγχει το εμπόριο και τους σιδηροδρόμους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας . Την κίνηση αυτή καλοβλέπουν  και οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης που αποτελούν και την πολυπληθέστερη πληθυσμιακή ομάδα.

Οι  Βαλκανικοί πόλεμοι θα δώσουν μια στρατιωτική λύση στο θέμα καθώς η Ελλάδα θα ενσωματώσει το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας ενώ η ηττημένη Βουλγαρία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα χάσει και την έξοδο στο Αιγαίο που επεδίωκε διακαώς από την εμφάνιση του Πανσλαβιστικού κινήματος και μετά.

Από το 1919 και μετά η νεοϊδρυθείσα Κομιντέρν  ενώ αρχικά θα δηλώνει πως ο εθνικισμός και τα εθνικά κινήματα είναι εμπόδια στην ταξική συνειδητοποίηση των εργατών , από το 1923  αποφασίζει πως τα εθνικά κινήματα μπορούν να αποτελέσουν σύμμαχο του εργατικού κινήματος στον αγώνα για την εργατοαγροτική επανάσταση και ενσωματώνει πλήρως το  VMRO. (Δηλαδή όπως λέει ο θυμόσοφος Ελληνικός λαός : «Με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω» .

Η Σκυτάλη του Μακεδονικού θα περάσει από το 1944 στη Γιουγκοσλαβία καθώς ο Γιόζιπ Μπροζ Τίτο θα ονομάσει το Νότιο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας «Μακεδονία» προσπαθώντας να αφαιρέσει την επιρροή της Βουλγαρίας στην περιοχή και με έναν ιδιότυπο αναθεωρητισμό θα επιδιώκει σταθερά να θέτει «Μακεδονικό ζήτημα» κυρίως στις σχέσεις του με την Ελλάδα. Μάλιστα μετά τη ρήξη Τίτο –Στάλιν το 1948 η Ελλάδα «αναγκάστηκε» από τους Υπερατλαντικούς της συμμάχους να αφήνει αναπάντητες τις προκλήσεις και εν τέλει να προσεγγίσει διπλωματικά τη Γιουγκοσλαβία άσχετα αν αυτή επέμενε στις θέσεις της για «Μακεδονικό ζήτημα» που για την Ελλάδα ήταν ανύπαρκτο.

Σήμερα οι ίδιοι υπερατλαντικοί σύμμαχοι « επιβάλλουν» στην Ελλάδα μια εθνικά βλαβερή συμφωνία έχοντας ως διεκπεραιωτές  την «Κυβερνώσα Αριστερά» που ουσιαστικά δέχεται τα επιχειρήματα των δημιουργών του  «Μακεδονικού Έθνους».

Μάλιστα ο αρχιτέκτονας της συμφωνίας επιχειρηματολογεί για το αναγκαίο και το επείγον της συμφωνίας λέγοντας πως αν δεν επιτευχθεί  σύντομα συμφωνία το γειτονικό κρατίδιο θα γίνει προτεκτοράτο της Τουρκίας, ή θα διαλυθεί και θα προκύψει μια «Μεγάλη Βουλγαρία» και μια «Μεγάλη Αλβανία» στα Βόρεια σύνορά μας. Λες και δεν μπορούν αυτά να συμβούν παρόλη τη συμφωνία που προσπαθούν αυτοί ασθμαίνοντας να υπογράψουν. Αλλά και αν όντως υπάρχουν αυτοί οι κίνδυνοι τι εμπόδιζε την μεγάλη συνιστώσα της Κυβέρνησης (ή μικρή συνιστώσα είναι φαινομενικά τουλάχιστον αντίθετη), να δημιουργήσει κλίμα εθνικής ενότητας και όλοι μαζί να «βάλουν πλάτη» μιας και έτσι θα προστατευτούν τα «ύψιστα εθνικά συμφέροντα»;

Η συνέχεια και το τελευταίο μέρος αύριο στο Αλεξάνδρεια-Γιδάς

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *