Γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 30-8-2017. Οι σημερινές εξελίξεις νομίζω ότι το τοποθετούν στην επικαιρότητα)
Ξανά και ξανά ο κακομαθημένος γείτονας με την ασιατική αντίληψη της στέπας και το (δήθεν) ευρωπαϊκό κοστούμι προκαλεί, βρυχάται , απειλεί. Αυτή τη φορά τη Γερμανία, προχτές την Αυστρία , πιο πριν τη Γαλλία , την Ολλανδία και οποιαδήποτε χώρα δεν συναινεί στις αυταρχικές αντιλήψεις της.
Βέβαια η χώρα μας έχει τη θλιβερή πρωτιά (λόγω γειτνίασης) στις φοβέρες , τις προκλήσεις , τις προβοκάτσιες. Αλλά και τις μεγάλες και οικονομικά ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Τόσο ισχυρή νιώθει πλέον η Τουρκία που τα βάζει με τους Αμερικανούς, τους Γερμανούς και τους Γάλλους;
Ή μήπως αισθάνεται το μαχαίρι του διαμελισμού του κράτους που στήριξε στη βία και την καταπίεση των άλλων λαών, να πλησιάζει απειλητικό πάνω από τα κεφάλια τους εκεί στην Νοτιοανατολική περιοχή που επικρατεί το Κουρδικό στοιχείο.
Αλλά ποιος είναι ο δυνατός σύμμαχος των Τούρκων που «βάζει πλάτη» στις ατέλειωτες προκλήσεις της ;
Μήπως είναι το περιώνυμο « Ξανθό γένος» που αφού ξιφούλκησε κατά της τουρκικής βαρβαρότητας , τότε που καταρρίφθηκε το Ρωσικό αεροπλάνο και ο ένας του πιλότος υπέστη μαρτυρικό θάνατο και διά στόματος του Προέδρου Πούτιν δήλωνε:
“Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας. δίνουν μια ηρωική μάχη κατά της τρομοκρατίας, χωρίς σκέψεις για τους ίδιους και τη ζωή τους, όμως η σημερινή απώλεια ήταν μια πισώπλατη μαχαιριά από συνεργούς των τρομοκρατών …, η Ρωσία δεν ανέχεται προσβολή όπως αυτή…, οι ρωσοτουρκικές σχέσεις μετά απ΄ αυτό θα επηρεαστούν δυσμενώς“.
Αλλά «πριν αλέκτωρ λαλήσει……..» τα συμφέροντα είχαν άλλη άποψη και ακολούθησαν δηλώσεις φιλίας και στήριξης της Τουρκίας από τους Ρώσους.
Βέβαια απασχολεί πολύ σοβαρά και τους δύο η ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους που προωθούν οι Αμερικανοί και οι ίδιοι αποφεύγουν όπως «ο διάβολος το λιβάνι».
Αλλά και εδώ στην Ελλάδα κάποιοι κυβερνώντες πίστευαν σοβαρά (και το περνούσαν και στους ψηφοφόρους τους), πως η Ρωσία κόντρα στα τεράστια οικονομικά και στρατηγικά της συμφέροντα , θα «έσωζε» τη μικρή Ελλαδίτσα από τα νύχια των « διεθνών τοκογλύφων» . Μετά βέβαια «ξύπνησαν» και είπαν πως έφταιγαν οι αυταπάτες…… Αλλά …
……το θέμα μας είναι άλλο . Και καθώς το κείμενο αυτό γράφεται αρκετές μέρες όλο και προκύπτουν θέματα που ενσωματώνονται σε αυτό.
Το ζήτημα των ελληνοτουρκικών διαφορών φυσικά δεν είναι γέννημα αυτού του αιώνα αλλά ανάγεται σε μια πολύ παλαιότερη εποχή , εποχή εμφάνισης των πρώτων τουρκικών φύλων στη Μ. Ασία και είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από την αντιπαλότητα δύο λαών που μάχονταν αδιάκοπα για την πολιτική και στρατιωτική κυριαρχία κάποιων χωρών .
Ο μεγάλος Δάσκαλος Νεοκλής Σαρρής στο βιβλίο του «Οσμανική πραγματικότητα» στο κεφάλαιο 1 . «Η αντιπαλότητα δύο κόσμων» αναφέρει μεταξύ άλλων ,πως αντίθετα με ότι συνέβη στο δυτικό Ρωμαϊκό κράτος, όπου οι βαρβαρικοί λαοί που το κατέλυσαν, διεκδίκησαν και την πολιτική αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά της κοινωνίας που κατέκτησαν και στην οποία ταχύτατα εντάχτηκαν, στην δική μας περίπτωση τα Τουρκικά- Τουρανικά φύλα που κατέλυσαν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία πήραν την πολιτική εξουσία και απέρριψαν εξολοκλήρου την πολιτισμική κληρονομιά της Βυζαντινής- Ελληνικής κοινωνίας. Η δική τους πολιτιστική κληρονομιά βρίσκονταν στον αντίποδα της Ελληνορωμαϊκής . Έτσι η Ελληνοτουρκική αντιμαχία δεν πρέπει να ορίζεται μόνο χρονικά ( ίσως τοποθετείται στη μάχη του Ματζικέρτ στις 15 Αυγούστου 1071 μ. Χ.) αλλά ιδεολογικά και πολιτιστικά καθώς το Τουρκικό πολιτιστικό συγκείμενο είναι το αντίθετο του Ελληνικού.
Βέβαια οι Τούρκοι κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους, βλέποντας την απέραντη αυτοκρατορία τους να καταρρέει και να υπολείπεται των μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών, προσπάθησαν μάλλον υποκριτικά να υιοθετήσουν ευρωπαϊκά στοιχεία αλλά δυστυχώς γι αυτούς η πραγματική τους αντίληψη είναι ορατή.
Στην εποχή μας τώρα, η Τουρκία με τον Μουσταφά Κεμάλ , τον επονομαζόμενο Ατατούρκ, αποφάσισε να απαρνηθεί το ισλαμικό και οθωμανικό της παρελθόν , να οικοδομήσει ένα εθνικό, κοσμικό κράτος (συχνά μέσα από γενοκτονίες) ,να αναγνωρίσει τις διεθνείς συνθήκες , να ενταχθεί στις δυτικές και ευρωατλαντικές συμμαχίες..
Ο μεγάλος Ελευθέριος Βενιζέλος πρωταγωνίστησε στην υπογραφή της ελληνοτουρκικής συνθήκης φιλίας και συμμαχίας το 1930 πιστεύοντας ίσως πως με αυτή τη συμμαχία θα μπορούσε να αμυνθεί αποτελεσματικά απέναντι στον αναθεωρητισμό της Βουλγαρίας , τον ηγεμονισμό της Γιουγκοσλαβίας και τις νεοαυτοκρατορικές λογικές της Ιταλίας. Τότε λοιπόν η Τουρκία δήλωνε πως αναγνωρίζει τα σύνορα που δημιούργησε η συνθήκη της Λωζάννης και αναλάμβανε τις υποχρεώσεις που αυτή προέβλεπε.
Τα τελευταία όμως χρόνια με τον Ταγίπ Ερντογάν στο τιμόνι της η Τουρκία έχει επιδοθεί σε μια σειρά διεκδικήσεων τόσο εναντίον της χώρας μας όσο και εναντίον γειτονικών της χωρών. Αμφισβητεί την κυριότητα βραχονησίδων στο Αιγαίο , με εμφανή στόχο την συνεκμετάλλευση του, αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες που διέπραξε το Οθωμανικό κράτος , δεν δέχεται να αναγνωρίσει δικαίωμα κρατικής υπόστασης στους Κούρδους, σαμποτάρει κάθε προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού και σε κάθε ευκαιρία προσπαθεί να παραστήσει την περιφερειακή δύναμη και το ρόλο του προστάτη (davaci ) της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Όλα αυτά τα καμώματα κάνουν πολλούς να σκέφτονται (θεωρητικά) μήπως θα έπρεπε μιας και η Τουρκία δεν ικανοποιείται από τη συνθήκη της Λωζάννης, να επαναφέρουμε τη συνθήκη των Σεβρών και να δούμε τότε αν η κατάσταση στην πολύπαθη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου θα ήταν καλύτερη.
Επιβάλλεται λοιπόν εδώ να κάνουμε μια «βουτιά στο παρελθόν» και να εξετάσουμε αφενός το πώς φτάσαμε στη συνθήκη της Λωζάννης και τι αυτή προβλέπει και αφετέρου να δούμε τι προέβλεπε η « εύθραυστη» (σαν πορσελάνη) συνθήκη των Σεβρών που αν υπήρχε από τους ισχυρούς της γης ( και τους ντόπιους νοσταλγούς των γαλαζοαίματων) η πολιτική βούληση της εφαρμογής της, τα προβλήματα που δημιουργεί σήμερα ο κακομαθημένος γείτονάς μας δεν θα υφίσταντο.
Η τεράστια αυτοκρατορία που δημιούργησαν οι Οθωμανοί ιδρύθηκε το 1299 στη Προύσα και διαλύθηκε το 1923 με τη συνθήκη της Λωζάνης . Οι τουρκικές στρατιές συχνά διοικούμενες από εξισλαμισμένους Χριστιανούς (Γαζή Εβρενός Μπέης, Κιοσέ Μιχάλ Μπέης) κατέκτησαν τη Μ. Ασία, τη Μέση Ανατολή, τα Βαλκάνια και εισέβαλαν στην κεντρική Ευρώπη φτάνοντας ως τη Βιέννη την οποία πολιόρκησαν δύο φορές. (1529 και 1683) . Αυτό ήταν και το απώτατο όριο του τουρκικής επέκτασης σύμφωνα με τους ιστορικούς. Από τότε και μετά αρχίζει η παρακμή της τεράστιας Αυτοκρατορίας που βάσιζε την ισχύ της στις κατακτήσεις , την καταπίεση, τη βία και την τρομοκρατία. Η παρακμή αυτή δημιούργησε το «Ανατολικό ζήτημα» μιας και υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι κληρονόμοι των εδαφών της αχανούς αυτοκρατορίας.
Μια σειρά από συνθήκες συρρίκνωσαν την Οσμανική επικράτεια με αρχική την «συνθήκη του Κάρλοβιτς» στις 26 Ιανουαρίου 1699 και τελική την «συνθήκη της Λωζάννης» στις 24 Ιουλίου του 1923.
Σημαντικές συνθήκες που συρρίκνωσαν τα εδάφη αλλά και τα δικαιώματα των Οθωμανών ήταν επίσης:
Η «συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή» στις 21 Ιουλίου 1774.
Η «συνθήκη της Αδριανουπόλεως» στις 14 Σεπτεμβρίου 1829.
Η «συνθήκη του Αγίου Στεφάνου» στις 3 Μαρτίου 1878
– Η «συνθήκη του Βερολίνου» στις 13 Ιουλίου 1878.
Η «συνθήκη του Λονδίνου», στις 17 Μαΐου 1913 και
η «συνθήκη του Βουκουρεστίου» στις 28 Ιουλίου 1913 που ολοκλήρωσαν τους Βαλκανικούς πολέμους .
η «συνθήκη ανακωχής του Μούδρου», Στις 30 Οκτωβρίου 1918.
Η «συνθήκη των Σεβρών», τη 10η Αυγούστου 1920.
Η συνθήκη αυτή ουσιαστικά διέλυε την Οθωμανική Αυτοκρατορία , τον «μεγάλο ασθενή» όπως αποκαλούνταν για αιώνες, την περιόριζε κυρίως στο μικρασιατικό οροπέδιο μιας και έχανε όλες τις κτήσεις της στην Ευρώπη , Αφρική και Μέση Ανατολή. Δημιουργούνταν νέα κράτη εκεί που για αιώνες κυριαρχούσε η ημισέληνος, ο στρατός της αφοπλίζονταν και διαλύονταν, το ίδιο και ο στόλος , ενώ τα ελληνικά στρατεύματα βρίσκονταν στην Ιωνία αλλά και στη «γραμμή Τσατάλτζας» 50 περίπου χιλιόμετρα από την «Βασιλίδα των πόλεων».
Ακολούθησε βέβαια η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοέμβρη του 1920, η επάνοδος του Κωνσταντίνου , η συνέχιση των επιχειρήσεων , η μοιραία εκστρατεία προς την Άγκυρα και τελικά η καταστροφή. Ο νέος ηγέτης των Τούρκων Μουσταφά Κεμάλ Πασάς όταν έφτασε στη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου 1919 διακήρυξε πως η συνθήκη των Σεβρών ήταν γι αυτόν ένα κουρελόχαρτο και αναλάμβανε να την αλλάξει με τα όπλα.
Το τι ακριβώς προέβλεπε η συνθήκη των Σεβρών και τι αφορούσε την Ελλάδα αλλά και τις γειτονικές και ενδιαφερόμενες χώρες και έθνη θα αναφερθεί στη συνέχεια και ως κατακλείδα του άρθρου.
Μετά την μικρασιατική καταστροφή τον Αύγουστο του 1922 και την αποχώρηση του Ελληνικού στρατού από τη Μ. Ασία, στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφηκε στη Λοζάνη της Ελβετίας από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που πολέμησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία η συνθήκη της Λοζάνης η οποία καταργούσε τη συνθήκη των Σεβρών και είχε μια σειρά από ευνοϊκές ρυθμίσεις για την Τουρκία γεγονός που την καθιστά ίσως την πρώτη συνθήκη που σταματά τον κατήφορό της και γίνεται η βάση του νέου Τουρκικού κράτους. Ας δούμε ορισμένα από τα στοιχεία που αποδεικνύουν την σημαντικότητα αυτής της συνθήκης.
Αφήστε μια απάντηση