Στη μνήμη του Γιάννη Παπαρίζου

Αγαπητέ Γιάννη

Το τέλος σου μας αιφνιδίασε όλους. Όταν μου ήρθε το θλιβερό τηλεφωνικό μαντάτο, χρειάστηκε να καταφύγω σε δεύτερη και τρίτη πηγή, για να το επιβεβαιώσω.

Δεν μπορούσα και ίσως δεν ήθελα να πιστέψω πως εσύ, ο Γιάννης Παπαρίζος, ο άνθρωπος που λίγες μέρες νωρίτερα κυκλοφορούσες στην πόλη κι επικοινωνούσες με γνωστούς και φίλους με τον μοναδικό τρόπο που ήξερες να το κάνεις, δεν υπάρχεις πια.

Είδες το πρώτο φως της ζωής πάνω στη δασωμένη και σκιερή Πίνδο ακριβώς τη χρονιά που η Ευρώπη, η Ελλάδα, αλλά και ο Πλανήτης ολόκληρος περνούσαν στους ζοφερούς καιρούς του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Μόνο που, ενώ οι υπόλοιποι λαοί, μηδέ των πρωταιτίων εξαιρουμένων,  ύστερα από μια πενταετία ξαναγύρισαν στην λεωφόρο της ειρήνης και της δημιουργίας, εμείς συνεχίσαμε έναν αδιανόητο εμφύλιο, που γκρέμισε ό,τι είχε απομείνει όρθιο από το πέρασμα των Ούννων.

Μέσα σ’ εκείνο το ματωμένο κλίμα του αλληλοσκοτωμού πέρασες την τρυφερή παιδική σου ηλικία, αλλάζοντας χωριά και σκολειά, για να ξεφύγεις από την αληθινή «γέενναν του πυρός».

Ορφανεμένος πρόωρα, αλλά αντλώντας δύναμη από την εσωτερική φλόγα, που άναψε με τη γέννησή σου και σε υπαγόρευε ν’ ακολουθήσεις τον δύσκολο για τα χρόνια εκείνα, δρόμο των γραμμάτων, επέλεξες τη Σχολή των φτωχών νέων της υπαίθρου, την Παιδαγωγικά Ακαδημία. Αυτή μόνη, είχε διετή διάρκεια σπουδών και οι απόφοιτοι, χωρίς να δαπανήσουν μεγάλο οικογενειακό κεφάλαιο, κατευθύνονταν αμέσως στις σχολικές αίθουσες.

Δίχως να υποτιμάς το ρόλο του δασκάλου, δεν μπόρεσες ν’ αντισταθείς στο σαράκι που σε έτρωγε για κάτι άλλο, περισσότερο απαιτητικό. Οι εισιτήριες εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο υπήρξαν για σένα ένα εύκολο βήμα.

Ως φοιτητής είχες την τύχη να συναντήσεις Δασκάλους, οι οποίοι έγραψαν σελίδες χρυσές σ’ εκείνο το προπύργιο του δημοτικισμού. Αναφέρω ενδεικτικά τον Εμμανουήλ Κριαρά, τον Ιωάννη Κακριδή και τον Λίνο Πολίτη.

Η θητεία σου στη μέση εκπαίδευση σου έδωσε την ευκαιρία να μεταφέρεις στους τυχερούς μαθητές σου όχι την ξερή και αποστεωμένη γνώση γραμματικών και συντακτικών κανόνων, αλλά να τους μάθεις να κάνουν αυτό που απαιτεί η συστηματική μελέτη των αρχαίων κειμένων, να εμβαθύνουν στα υψηλά τους νοήματα. Παρά το νεαρό της ηλικίας σου μάλιστα δεν δίστασες να συγγράψεις έργα βοηθητικά για συναδέρφους σου, ένα από τα οποία υπάρχει ακόμα στα ράφια της Δημοτικής μας Βιβλιοθήκης.

Εκείνος όμως από τους αρχαίους συγγραφείς, που σε γοήτευσε περισσότερο και η μελέτη του έγινε έργο και της δικής σου ζωής, είναι ο μεγάλος ιστορικός, Θουκυδίδης. Δυστυχώς, η μελέτη αυτή, απλωμένη σε πολλές εκατοντάδες σελίδες, παρέμεινε ανέκδοτη.

Αγαπητέ Γιάννη

Παρά τους χαλεπούς καιρούς στους οποίους ζούμε, στους καιρούς που ο συνωστιμός πολλών ανθρώπων στον ίδιο χώρο αποτελεί θανάσιμο, στην κυριολεξία, αμάρτημα, την ημέρα της κηδείας σου το εσωτερικό και το προαύλιο του Αγίου Αθανασίου είχε κατακλειστεί από ανθρώπους κάθε ηλικίας, που ήρθαν να σου απευθύνουν τον ύστατο χαιρετισμό.

Εμένα, όμως, φίλε Γιάννη, θα σε παρακαλέσω να μου επιτρέψεις να σε αποχαιρετήσω εκ μέρους και μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, οι οποίοι για χρόνια, την τρίτη, συνήθως, Παρασκευή των Χαιρετισμών, πηγαίναμε και τους παρακολουθούσαμε στη εκκλησιά κάποιου χωριού. Στη διάρκειά τους μας εξηγούσες λέξεις και φράσεις, τις οποίες εμείς μεν αγνοούσαμε, για σένα όμως που γνώριζες από στήθους όλο το υπέροχο έργο, αποτελούσε απλό παιχνίδι.

Το μόνο «αμαρτωλό» ήταν ότι, μετά την εκκλησία καταλήγαμε σε μια αίθουσα εστίασης.

Θα κλείσω την αποχαιρετιστήρια προσλαλιά μου με μια διαπίστωση:

Το δεκαοχτάμηνο του 2020/ 21 υπήρξε μοιραίο για τους εκπαιδευτικούς της πόλης μας. Χάσαμε πρώτα τον Ασημάκη, ύστερα το Στράτο με το Νίκο και τώρα, εντελώς απροσδόκητα, εσένα.

Ο θεός να σας αναπαύσει.

 Όσο για τους οικείους σου, στη λατρευτή σου Τασούλα και στο μοναχογιό σου Θανάση,  θα επαναλάβω την παρηγορητική φράση μιας άλλης περιοχής:

Να ζήσουν και να σε θυμούνται

30/06/2021

 Δ. Δελ.

Αλεξάνδρεια-Γιδάς: Το κείμενο μας στάλθηκε από τον καλό φίλο και αναγνώστη μας Δ. Δελ. και το δημοσιεύσαμε αυτούσιο.