Πανηγυρικός Εσπερινός για την εορτή του Αγίου Νικολάου στα Καβάσιλα

Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου στον Εσπερινό :

«Τῆς θύραθεν σοφίας, κάτοχος γε­νόμενος, τῆς ἄνωθεν γνώσεως θη­σαυρός ἐδείχθης, τῇ καθαρᾷ σου ζωῇ, θεόφρον Νικόλαε».

Σέ αὐτούς τούς στίχους τοῦ δοξα­στικοῦ τοῦ Μεγάλου Ἑσπε­ρινοῦ πού ψάλαμε πρίν ἀπό λίγο συνο­ψίζει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τή ζωή καί τήν προ­σω­πικότητα τοῦ ἑορ­τα­ζο­μένου καί ἰδι­αιτέρως τιμω­μέ­νου στήν ἐνο­ρία σας, ἁγίου Νικο­λάου Κα­βά­σιλα τοῦ Χαμαετοῦ. Συγ­χρό­νως ὅμως δίδει καί μιά ἀπάντηση στό ἐρώτημα πού πολλοί διατυπώ­νουν σέ κάθε ἐποχή ἀλλά πολύ περισ­σό­τερο στίς ἡμέρες μας. Τί εἶναι ἅγιος; Καί μπορεῖ σήμερα νά εἶναι κάποιος ἅγιος;

Ἡ ἀπάντηση στήν πρώτη ἐρώ­τη­ση εἶναι εὔκολη, γιατί μᾶς τήν ἔχει δώ­σει ὁ ἴδιος ὁ Θεός. «Ἅγιοι γί­νε­σθε, ὅτι ἐγώ ἅγιός εἰμι». Ἅγιος εἶναι αὐ­τός πού γίνεται σάν τόν Θεό. Ὄχι βε­­βαίως ὡς πρός τήν φύση, διότι ὁ Θεός εἶναι ἄναρχος καί αἰώνιος, ἀπερίγραπτος καί ἀναλλοίωτος, κά­τι πού δέν εἶναι καί δέν μπορεῖ νά γίνει ὁ ἄνθρω­πος, ὁ ὁποῖος εἶναι δη­μιούργημα τοῦ Θεοῦ.

Μπορεῖ ὅμως ὁ ἄνθρωπος νά γίνει ἅγιος ὁμοιά­ζο­ντας τόν Θεό ὡς πρός τίς ἰδιό­τη­­­τες, ὡς πρός αὐτές πού ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ὀνο­μάζουμε ἀρε­τές, ἀλλά στήν πραγ­μα­τικότητα εἶ­ναι ἰδιώμα­τα τοῦ Θεοῦ τά ὁποῖα Ἐ­κεῖνος κα­τέχει σέ ἀπόλυτο βαθμό. Ὁμοιάζοντάς τον ὡς πρός τήν ἀγά­πη, τή σοφία, τή μα­κρο­θυμία, τήν ὑπομονή, τήν πρα­ότητα καί ὅλα ἐ­κεῖ­­νες ἀρετές τίς ὁποῖες ἀπα­ρι­θμεῖ ὡς καρπούς τοῦ Παναγίου Πνεύ­μα­τος ὁ ἀπό­στολος Παῦλος καί μέ τίς ὁποῖες ὁ ἄνθρωπος ὑπερ­βαί­νει τήν ἀνθρώ­πι­νη ἀδυναμία καί προσεγ­γίζει τόν Θεό.

Γιά νά τίς ἀποκτήσει ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται προσπάθεια καί ἀγώνα προσωπικό. Χρειάζεται ὅμως καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Διότι, ὅπως εἴπαμε ἤδη, οἱ ἀρετές εἶναι καρποί τοῦ Πα­ναγίου Πνεύματος, καί ὅσο καί ἐάν προσπαθοῦμε καί ὅσο καί ἐάν ἀγω­νιζόμαστε γιά νά ἀποκτή­σου­με τίς ἀρετές, δέν μποροῦμε νά ἐπι­τύ­χου­με τόν στόχο μας, ἐάν δέν ἔχου­με μέσα μας καί τό ἅγιο Πνεῦ­μα. Ἐάν ἔχουμε στήν ψυχή μας τό ἅγιο Πνεῦ­­μα, τότε οἱ ἀρετές θά εἶναι καί γιά μᾶς ὁ οὐράνιος θη­σαυ­ρός μας, θά εἶναι αὐτός πού θά μᾶς ἐπιτρέπει νά προσεγγίσουμε καί νά γίνουμε οἰ­κεῖοι τοῦ Θεοῦ, θά εἶναι αὐτός πού θά μᾶς ἱκανώ­σει νά ἀποκτή­σου­­με καί ἐμεῖς τήν ἄνωθεν γνώση καί σοφία, τήν ὁποία ἀπέκτησε καί ὁ ἅγιος Νικό­λαος ὁ Καβάσιλας. Καί τήν ἀπέ­κτη­σε, γιατί τήν ἐπιζητοῦσε· καί τήν ἐπιζη­τοῦσε μέ ζῆλο καί θέρμη, μέ ὑπο­μο­νή καί ἐπιμονή.

Διέθετε ὁ ἅγιος Νικόλαος ὑψηλή κοσμική σοφία καί γνώση. Διέθετε εὐστροφία καί κα­τάρ­τιση ἐπιστη­μο­­νι­κή ἀξιοθαύμα­στη. Ὅμως δέν ἀρ­κέσθηκε σ᾽αὐτήν. Ἤθελε νά ἀπο­­κτή­σει καί τήν ἄνω­θεν σοφία, γιατί αὐτή εἶναι ἡ πηγή ὅλων τῶν ἀρε­τῶν. Ἡ ἄνωθεν σο­φία, γράφει ὁ ἀπόστολος Ἰάκω­βος, «πρῶτον μέν ἁγνή ἐστιν, ἔπειτα εἰ­ρηνική, ἐπιει­κής, εὐπειθής, μεστή ἐ­λέ­ους καί καρπῶν ἀγαθῶν, ἀδιά­κρι­τος καί ἀνυπόκριτος». Εἶναι αὐ­τή πού μᾶς διασφαλίζει ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος στήν ψυχή μας.

Καί τήν ἀπέκτησε, ὁ ἅγιος Νικό­λαος, καί μάλιστα σέ ὑπέρ­τατο βαθμό, ὥστε ὁ ἱερός ὑμνο­γράφος νά τόν ἀποκαλεῖ «τῆς ἄνω­θεν γνώ­σεως θησαυρόν», μέ τήν κα­­θα­ρότητα τῆς ζωῆς του.

Ἡ καθαρότητα, λοιπόν, τῆς ζωῆς εἶ­ναι ἡ προϋπόθεση τῆς θείας γνώ­­σεως καί σοφίας, εἶναι ἡ προϋ­πό­θε­ση τῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Πνεύ­ματος στή ζωή μας, εἶναι ἡ προϋ­πό­θεση τῆς ἁγιότητος. Καί αὐτή τήν κα­θαρότητα δέν τήν ἀπέκτησε ὁ ἅγιος Νικόλαος μονά­ζοντας ἤ ἀσκη­­τεύοντας σέ κάποια ἀπομακρυ­σμέ­νη ἔρημο. Τήν ἀπέ­κτησε ζώντας στόν κόσμο. Ζώντας σέ πόλεις με­γά­­λες καί πολύβουες, στή Θεσ­σα­λο­νίκη καί τήν Κων­στα­ντινού­πο­λη, ὅπου οἱ πειρασμοί καί οἱ προ­κλή­σεις τοῦ κόσμου ἦταν καί τότε πολ­λοί, ὅπως εἶναι καί σήμερα, καί ἡ ἁμαρτία πλεόναζε, ὅπως συμ­βαί­νει καί στίς ἡμέρες μας.

Ὅμως ὁ ἅγιος Νικόλαος ἐπέτυχε τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς μέ τόν ἀγώ­να καί τήν προσπάθειά του ἀλ­λά καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε ζώντας στόν κόσμο νά γίνει κατοι­κη­τήριο τοῦ Παναγίου Πνεύ­ματος, νά γίνει ναός τοῦ Θεοῦ καί θησαυ­ρός ἀρετῶν, νά γίνει ἅγιος.

Ἡ ζωή του καί ἡ ἁγιότητά του δί­νουν καταφατική ἀπάντηση σέ ἐκείνους πού διε­ρω­τῶ­νται ἐάν μπο­ρεῖ νά γίνει κανείς σή­μερα ἅγιος. Λένε σέ ὅλους μας ὅτι μπο­­ροῦμε νά γίνουμε ἅγιοι, ἐφόσον ἡ καθαρότητα τῆς ζωῆς εἶναι ἕνας στόχος τόν ὁποῖο ὅλοι μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε, ἐάν ἀγωνισθοῦμε. Εἶ­ναι ἕνας στίβος στόν ὁποῖο ὅλοι θά πρέπει νά κατέλθουμε καί νά πα­λέ­ψουμε, γιά νά μή χάσουμε «τό βρα­βεῖο τῆς ἄνω κλήσεως»· γιά νά μή στερηθοῦμε τόν «τῆς ἄνωθεν γνώ­σεως θησαυρόν»· γιά νά μήν χά­σου­με τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει καί στήν ὁποία εὐ­φραί­νεται ὁ ἑορ­τα­ζόμενος ἅγιος Νι­κόλαος ὁ Κα­βά­σιλας, ἀναμέ­νο­ντας καί ὅλους ἐμᾶς πού τόν εὐλα­βού­μεθα καί τόν τιμοῦμε καί πρε­σβεύ­οντας στόν Θεό ὁ ἅγιος γιά τή δική μας σωτηρία.