Γράφει ο Γιώργος Παπαδόπουλος
M.Sc Ηλεκτρολόγος Μηχανικός &
Μηχ. Υπολογιστών
Από τα λευκά περιστέρια της Αφροδίτης, που έστελναν μηνύματα στους ερωτευμένους, μέχρι τις φρυκτωρίες που μετέδωσαν έως τις Μυκήνες το οπτικό κωδικοποιημένο μήνυμα για την πτώση της Τροίας , έτσι όπως περιγράφεται από τον Αισχύλο στο έργο του «Αγαμέμνων», έως τους σύγχρονους τηλεπικοινωνιακούς διαστημικούς σταθμούς σε συνδυασμό με την εξάπλωση του διαδικτύου, η ιστορία της μετάδοσης της πληροφορίας συνδέεται άμεσα με την ανάγκη του ανθρώπου να…
Η αναζήτηση της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων είτε είναι λεκτική είτε είναι γραπτή αλλά και νοηματική σηματοδότησε την εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους. Από την μια πλευρά, η κατάκτηση της γνώσης και από την άλλη, η επιθυμία περαιτέρω πληροφόρησης ώθησαν την τεχνολογική ανάπτυξη και την εφαρμογή νέων καινοτόμων τρόπων επικοινωνίας. Φτάσαμε έτσι στο σημείο της αμφίδρομης επικοινωνίας μειώνοντας το χρόνο και μηδενίζοντας την απόσταση.
Και αφού εξελιχθήκαμε τόσο, προβληματιστήκαμε για να βάλουμε μέτρο και να πατήσουμε φρένο στην ανεξέλεγκτη διαδικτυακή επικοινωνία. Ο νεοεισερχόμενος όρος «Διαδικτυακός εθισμός», συμπληρώνει πλέον τα γνωστά είδη εξάρτησης. Με τον όρο εξάρτηση εννοούμε την παθολογική κατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας που οδηγεί σε μια διαρκή και απελπισμένη αναζήτηση της ικανοποίησης του αισθήματος της ηδονής. Ο Αμερικανός ψυχίατρος, Jerald Block, προτείνει την εισαγωγή του «Διαδικτυακού Εθισμού» στην επόμενη έκδοση του διαγνωστικού και στατιστικού εγχειριδίου των ψυχικών διαταραχών. Η 5η έκδοση προβλέπεται να βγει το Μάρτιο του 2013 και ο Dr. Block υποστηρίζει πως υπάρχουν ήδη τα διαγνωστικά κριτήρια για τη σύσταση μιας ξεχωριστής- επισημοποιημένης- παθολογικής οντότητας.
Οι νέοι που περνούν αρκετές ώρες μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή είτε λόγω σπουδών ή επαγγελματικών υποχρεώσεων είτε για λόγους ψυχαγωγίας, είναι περισσότερο ευάλωτοι στο «σύγχρονο όπιο», τον ίδιο όμως κίνδυνο διατρέχουν και οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Εκεί όμως που πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα, λόγω αυξημένης πιθανότητας εκδήλωσης του φαινομένου του διαδικτυακού εθισμού, είναι η παιδική ηλικία.
Τα παιδιά είναι οι «ψηφιακοί γηγενείς» , το διαδίκτυο δεν ήρθε για να αλλάξει την καθημερινότητα τους αλλά είναι η ίδια η καθημερινότητά τους. Αποτελεί τη νοοτροπία ζωής τους , είναι η νέα τους κουλτούρα. Είναι γεγονός πλέον ότι μεγάλο μέρος των καθημερινών δραστηριοτήτων τους, στρέφεται γύρω από τις δυνατότητες που προσφέρει το διαδίκτυο. Εμείς οι «ψηφιακοί μετανάστες» που πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα οφείλουμε να έχουμε συμβουλευτικό ρόλο για να επισημάνουμε στα παιδιά τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τη λειτουργική δομή του διαδικτύου, από την άλλη όμως πρέπει να είμαστε υποστηρικτές της ασφαλούς περιήγησης στο κυβερνοχώρο. Ώστε μέσα σε ένα υγιές ψηφιακό περιβάλλον να αντλήσουμε τα πολλαπλάσια οφέλη έναντι των κινδύνων των υπηρεσιών του διαδικτύου.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός ή μηχανικός πληροφορικής, αρκεί μια εξοικείωση με τα διαδραστικά μέσα όπως είναι ο υπολογιστής ή το κινητό τηλέφωνο. Τα κλειδιά της ασφαλούς πρόληψης και καταστολής του φαινομένου είναι η ενημέρωση και η γνώση. Πρωτίστως πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όλα τα προβλήματα που συνδέονται με το διαδίκτυο προϋπήρχαν του μέσου, απλά η κακή χρήση του ήρθε να τα αναδείξει. Αυτό που άλλαξε είναι ο τρόπος που το πρόβλημα μπορεί να εισέλθει στο σπίτι του καθενός από εμάς διαμέσου της οθόνης ενός υπολογιστή.
Προτού γίνει αναφορά των τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε το ίδιο το πρόβλημα με ωριμότητα και υπευθυνότητα. Δεν χωράνε προκαταλήψεις και εμμονές αλλά ούτε υπερβολές για τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί ή ένας ενήλικος ο οποίος διακατέχεται από διαδικτυακό εθισμό. Παρακάτω εμφανίζονται τα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα αντίστοιχα, του συγκεκριμένου φαινομένου.
Σωματικά
1. Διαταραχές στη διατροφή και τον ύπνο. Ο χρήστης περνά πολύ ώρα στον υπολογιστή με αποτέλεσμα να μεταβάλλονται τα ωράρια φαγητού και ύπνου.
2. Εμφάνιση μυοσκελετικών παθήσεων. Η ακινησία και η λάθος στάση του σώματος δημιουργεί πρόβλημα στη σπονδυλική στήλη αλλά και στα άκρα. Εμφάνιση του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα. Επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί στα χέρια, λόγω μονότονων κινήσεων.
3. Μειωμένη σωματική άσκηση και αδιαφορία για την ευεξία του σώματος
4. Έντονη ξηροφθαλμία και εμφάνιση ημικρανίας
5. Παραμέληση προσωπικής υγιεινής γενική αμέλεια υγείας και εμφάνισης
Ψυχολογικά
1. Αίσθηση ευφορίας κατά τη διάρκεια σύνδεσης στο διαδίκτυο, το αντίθετο προκαλεί κατάθλιψη και λύπη
2. Αναζήτηση για περισσότερο χρόνο παραμονής στο κυβερνοχώρο, ανικανότητα διακοπής της πλοήγησης σ’ αυτόν
3. Παραμέληση οικογένειας και φίλων. Τάση απομόνωσης από τον πραγματικό κοινωνικό περίγυρο
4. Εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς, ευερεθιστικότητα, ανησυχία, άγχος.
5. Τάση κατάθλιψης όταν βρίσκεται μακριά από το διαδίκτυο, διαρκής αναζήτηση σύνδεσης με αυτό
6. Ψέματα για τις καθημερινές δραστηριότητες
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η σωστή και έγκαιρη διάγνωση του.
1. Εξερευνείστε μόνοι σας ή με το παιδί σας το Διαδίκτυο. Μόνο έτσι θα δημιουργηθεί ένας κοινός κώδικας επικοινωνίας για να καταλάβετε τους προβληματισμούς ενός παιδιού γύρω από το διαδίκτυο.
2. Εξηγείστε με επιχειρήματα τους λόγους απαγόρευσης εισόδου σε συγκεκριμένες σελίδες.
3. Τοποθετείστε τον υπολογιστή σε κεντρικό σημείο μέσα στο σπίτι π.χ στο χώρου του σαλονιού. Κάντε την πλοήγηση στο διαδίκτυο οικογενειακή υπόθεση
4. Ανακαλύψτε ιστοσελίδες για παιδία με επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα και πλοηγηθείτε μαζί σε αυτές.
5. Μάθετε στα παιδία σας, να σας εμπιστεύονται και να σας μιλάνε για τις διαδικτυακές δραστηριότητες τους και τους διαδικτυακούς φίλους τους.
6. Συμβουλέψτε τα παιδία σας, να προστατεύουν την ιδιωτική τους ζωή στο διαδίκτυο, όπως θα έκαναν και στον πραγματικό κόσμο.
Ο χώρος του διαδικτύου μπορεί να είναι μια εικονική διάσταση της παγκόσμιας κοινωνίας αλλά οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε και να λειτουργούμε όπως ακριβώς και στον πραγματικό κόσμο. Διότι δεν αργεί η εποχή που θα αντιστραφούν αυτοί οι δύο κόσμοι και εμείς οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι.
Αφήστε μια απάντηση